by Badania pokazują, że ambiwalentne przyjaźnie w naszym życiu – relacje, w których interakcje są czasem wspierające i pozytywne, a czasem wrogie lub negatywne – mogą powodować więcej stresu niż relacje, które stale wywołują negatywne emocje.
Dzieje się tak po części dlatego, że w towarzystwie tych osób nigdy się nie odprężamy, ale też nie trzymamy gardy, co czyni nas bardziej podatnymi na konflikty. Doświadczenie to jest podobne do przewlekłego stresu, kiedy to organizm nigdy nie odzyskuje pełnej sprawności po przeżytym stresie, zanim nie zostanie pobudzony przez kolejny czynnik stresogenny. Bycie w takich stresujących relacjach musi prędzej czy później odbić się na zdrowiu i jakości życia.
Jeżeli masz wątpliwości co do związku lub partnera, to w twoim najlepszym interesie jest ponowna ocena sytuacji oraz zidentyfikowanie tych obciążających i zminimalizowanie lub nawet wyeliminowanie tych negatywnych relacji z twojego życia. Co zrobić, jeśli nasz związek jest stresujący? Wszystkie trudne relacje stanowią wyzwanie i nie ma złotego środka na rozwiązanie sytuacji. Aby jednak dokonać zmian, najpierw trzeba uświadomić sobie problem stresu w związku i poczynić odpowiednie kroki, aby wyjść ze stresującej relacji.
Jak stres wpływa na związki?
Lepszym pytaniem może być „Jak stres nie wpływa na związki?”. Badania wykazują, że stres ma znaczący wpływ związki, powodując szereg problemów. Kiedy ludzie żyją w dużym stresie, stają się roztargnieni, wycofani i mniej uczuciowi. Spędzanie razem wolnego czasu i opieka nad partnerem zostaje odsunięte na dalszy plan, co powoduje wyobcowanie z grup społecznych, w tym z partnera.
Kiedy jesteśmy pod wpływem stresu, ujawniają się nasze najgorsze cechy. Pozbawieni jesteśmy zasobów poznawczych, co sprawia, że stajemy się nadwrażliwi i nadmiernie wyczuleni na krytykę. Ponieważ jesteśmy bardziej drażliwi, bardziej prawdopodobne jest, że będziemy się kłócić o sprawy, które normalnie byśmy pominęli. A jeśli stres w związku już stanowił problem, zwiększy się on dziesięciokrotnie, gdy dołączy stres spowodowany innymi sprawami.
Kobiety i mężczyźni reagują inaczej na stres
Mężczyźni i kobiety różnie reagują na stres. Jedną z podstawowych przyczyn takiego stanu rzeczy są różnice w poziomie hormonów stresu. Kiedy pojawia się stres, organizm uwalnia hormony zwane kortyzolem i adrenaliną, które podnoszą ciśnienie krwi i podnoszą poziom cukru we krwi. Następnie w mózgu uwalniana jest oksytocyna, która przeciwdziała wpływowi kortyzolu i adrenaliny, rozluźniając emocje.
Sprawdź też: Uległa kobieta czy asertywna kobieta – która jest lepsza?
Mężczyźni uwalniają mniej oksytocyny niż kobiety, gdy są zestresowani, co oznacza, że ich reakcja na kortyzol i adrenalinę jest silniejsza. Badanie opublikowane w czasopiśmie „Psychological Review” sugeruje, że z tego powodu kobiety częściej radzą sobie ze stresem poprzez „pielęgnowanie i zaprzyjaźnianie się” – czyli dbanie o osoby z otoczenia, starając się chronić siebie i swoich bliskich. Organizm mężczyzny natomiast wydziela mniejsze dawki oksytocyny, co sprawia, że w obliczu stresu są bardziej skłonni do reakcji „walcz lub uciekaj” – albo tłumią emocje i uciekają od sytuacji poprzez skupianie uwagi na innych rzeczach.
Jak różnice miedzy kobietą a mężczyzną wpływają na stresujące relacje?
W wielu przypadkach tożsamość kobiety i jej poczucie własnej wartości są ściśle związane z jej poczuciem adekwatności w związkach. Kobieta doceni to, że jest chciana i potrzebna, każdy komplement i chwile uwagi, a także pocieszenie, troskę i opiekę. Dlatego też w stresującym związku kobiety częściej niż mężczyźni czują się nieadekwatne do sytuacji.
Z drugiej strony mężczyźni są bardziej zainteresowani wynikami i rywalizacją. Kiedy zaczynają myśleć: „Mój związek mnie stresuje”, partnerzy płci męskiej mogą być bardziej otwarci na pomoc w obowiązkach, a także na wyrazy uznania i docenienia. Jeśli chodzi o stres i związki, różnice między płciami oznaczają, że partnerzy mogą mówić różnymi językami emocjonalnymi, co utrudnia zrozumienie drugiej strony i komunikację.
Ile stresujących chwil w związku to za dużo?
Istnieje zdrowa dawka stresu i również w związkach kilka stresujących konfliktów od czasu do czasu jest normalne. Ale granica wytrzymałości i tolerancji istnieje i nawet stresu w związku może być za dużo. Normatywny” poziom stresu w związku wygląda następująco: sporadyczne nieporozumienia, konflikty twórcze, które oferują możliwość poprawy umiejętności komunikacyjnych lub niewielki rozdźwięk między oczekiwaniami. Ale gdy takie zdarzenia stają się „normą” w związku, nadchodzi czas na ponowną ocenę sytuacji.
Szczególnie niepokojący jest brak współpracy ze strony partnera lub stawianie na swoim za wszelką cenę. Jednoczesny brak zaangażowania w związek jest już sygnałem alarmowym. Należy wziąć też pod uwagę wiek związku (np. stres w nowym związku to bardzo poważna czerwona flaga); częstotliwość (np. niektóre jednorazowe problemy w związku są mniej niepokojące niż te nawykowe); to, jak duży stres w związku wywołuje twój partner (np. jeśli twój partner zapomni złożyć skarpetki, jest to mniej stresujące niż jego brak lojalności czy niewierność) oraz ogólna emocjonalna „atmosfera” twojego związku (np. jeśli jesteś stale smutny, zły, przestraszony lub rozczarowany swoim partnerem, nad związkiem trzeba popracować).
Stresujący związek – rozpoznanie problemu
Bardzo trudno jest dokonać analizy własnego związku, szczególnie jeśli jest on źródłem stresu. Jednak surowa ocena sytuacji może oszczędzić wielu kłopotów, a przez to i stresów oraz pomoże w podjęciu odpowiedniej decyzji. Jeśli uważasz, że twój partner ciągle powoduje stresujące sytuacje, przeanalizuj swój związek. Poniżej znajduje się kilka pytań, które możesz sobie zadać, aby ocenić aktualną jakość swojego związku.
- Czy ten związek jest wart mojego czasu i wysiłku?
- Czy jest to osoba, którą chciałabym mieć w swoim życiu, gdybyśmy się dzisiaj spotkali? Czy też trzymam się tego związku z przyzwyczajenia?
- Czy ta osoba sprawia, że czuję się dobrze we własnej skórze?
- Czy ciągle krytykuje i poucza, przez co zaczynam mieć wiele wątpliwości i czuję się niekomfortowo? Czy partner rywalizuje ze mną?
- Czy często wydobywamy z siebie nawzajem to, co najgorsze?
- Jak bardzo mogę zaufać tej osobie? Czy mogę na nią liczyć w razie potrzeby?
- Czy mogę swobodnie dzielić się swoimi uczuciami?
- Czy mamy wspólne zainteresowania i wartości? Jeśli nie, to czy te różnice nas uzupełniają i łączą?
- Czy otrzymuję tyle, ile daję?
- Co ta osoba wnosi do mojego życia?
Po udzieleniu odpowiedzi na niektóre z tych pytań powinieneś mieć jaśniejszy obraz tego, czy związek ma pozytywny, czy negatywny wpływ na Twoje życie.
Źródła stresu w związku
Zanim jednak podejmiemy decyzję o rozstaniu, warto przeanalizować źródła stresu w związku. W samotności albo w trudnej rozmowie z partnerem czy bliską osobą warto zastanowić się, czy stres wynika z czynników zewnętrznych, czy różnic miedzy partnerskich. Źródła stresu mogą być bezpośrednio związane ze związkiem, ale mogą też wynikać z czynników zewnętrznych. Warto zastanowić się nad stresem związanym z pracą lub innymi osobami w bezpośrednim otoczeniu, na przykład dziećmi, przyjaciółmi lub innymi członkami rodziny.
Należy też rozważyć, czy w związku nie powtarzają się jakieś schematy zachowań, czy wasze potrzeby nie są zaspokajane i czy któreś ze źródeł stresu nie jest nie do pokonania.
Pomyśl o korzyściach płynących z zakończenia związku
Jakie są pozytywne skutki tego, że ta osoba nie będzie już obecna w twoim życiu? Sporządź listę wszystkich rzeczy, które będziesz mógł robić, z którymi nie będziesz musiał się zmagać i powodów, dla których twoje życie jest lepsze bez tego stresującego związku. Zapisanie ich może pomóc w radzeniu sobie z problemami.
Napisz list
Zakończenie związku może być trudne, nawet jeśli nie jest to związek pozytywny. Rozważ spisanie wszystkich swoich uczuć w liście. List można dać tej osobie lub wyrzucić. Skorzystanie z okazji, by opisać i przeanalizować swoje uczucia, może pomóc w uzyskaniu jasności i odwagi potrzebnej do dalszego działania.
Określ, dlaczego nie chcesz zakończyć stresującego związku?
To naturalne, że w obliczu trudnych wyborów odczuwamy wahanie. Zidentyfikowanie powodu, dla którego się wahasz zakończyć trudną relację, może pomóc ci określić, co jest ważne. Określając, co sprawia, że wahasz się, czy odpuścić, możesz potwierdzić, co jest dla ciebie ważne i czego możesz szukać w przyszłości, ale z mniejszą liczbą czynników powodujących szkodliwy stres. Proces ten może również pomóc w ustaleniu, czy nasze wahania są związane z lękiem przed nieznanym. Pomocne może być zastanowienie się nad tym, czy akceptujesz pewien stopień dyskomfortu związany z tym, co znane, aby uniknąć dyskomfortu związanego z nieznanym. Wybierając takie rozwiązanie, możesz utknąć w tym, co jest znajome, ale już ci nie służy.
Wybacz innym i sobie
Jak wynika z badania opublikowanego w 2012 r. w czasopiśmie „Psychosomatic Medicine”, nie tylko zapomnienie, ale także prawdziwe wybaczenie komuś może być korzystne dla zdrowia. Pamiętaj, aby wybaczyć także sobie.
Możesz czuć się winny, że wyznaczyłeś bliskiej osobie granice. Jest to całkowicie zrozumiałe, ale pozwól sobie na ten komfort i uwolnij się od poczucia winy. Poczucie winy i smutek to częsta reakcja na rozstanie. Pamiętaj, że oprócz poczucia winy i smutku istnieje również siła, nadzieja, odwaga, miłość, troska i szacunek dla siebie. Pozwól sobie czuć to, co czujesz, i wybierz, któremu źródłu pozwolisz przewodzić. Od każdej decyzji zależy twoja przyszłość. Również zależy ona tego, co tobą kieruje.
Poproś o pomoc
Jeśli masz trudności z próbą wyjścia z negatywnego związku, nie bój się poprosić o pomoc. Pomocna może okazać się rozmowa z kimś, na przykład z bliskim przyjacielem lub członkiem rodziny, na temat tego, z czym się zmagasz.
Można też zwierzyć się terapeucie lub innemu specjaliście z dziedziny zdrowia psychicznego, który może pomóc w nauczeniu się nowych mechanizmów radzenia sobie i przełamaniu stresu związanego ze związkiem. Wsparcie ze strony silnych związków może pomóc złagodzić część stresu, który odczuwasz z powodu tych mniej pozytywnych.
